Ischemic Heart Disease ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ

ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစေသာ အဓိက အခ်က္(၃)ခ်က္မွာ
(၁) ေသြးတိုးေရာဂါ (Hypertension)
(၂) ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ မ်ားျခင္း (Hypercholesterolaemia)
(၃) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေစေသာ အျခား အေၾကာင္းမ်ားကေတာ့
• ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ
• စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း
• အဝလြန္ျခင္း
• လႈပ္႐ွားမႈနည္းေသာ ထိုင္၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရျခင္းတို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ေသြးေၾကာရဲ႕ အတြင္းနံရံဟာ အနည္က် စုပံု ထူအမ္းလာျပီး က်ဥ္းေျမာင္းလာပါတယ္။ အနည္က် စုပံုတဲ့အထဲမွာ ကိုလက္စထေရာ၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ဆဲလ္ေသအစအနေတြ၊ ေသြးမႊားဥမ်ားမ်ား ပါဝင္ပါတယ္။ အနည္က်စုပံုခဲဟာ ေသြးေၾကာနံရံမွ ျပဳတ္ထြက္ျပီး ေသြးေၾကာ တစ္ေနရာတြင္ ပိတ္မိတတ္ပါတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာမွာ ပိတ္မိရင္ ႏွလံုးပုပ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ပိတ္မိပါက ေလျဖတ္ျခင္း (Stroke)၊ ေျခလက္႐ွိ ေသြးေၾကာမ်ား ပိတ္မိပါက နာက်င္ျခင္း၊ အသားပုပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

Angina Pectoris ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ
• ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ ရင္ဘတ္ အလယ္တြင္ တင္းက်ပ္စြာ ခံစားရျခင္း၊ ေလးလံေနျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း ရံဖန္ရံခါ ဘယ္ဘက္ပုခံုးနဲ႔ ဘယ္ဘက္လက္ေမာင္း၊ လည္ပင္းႏွင့္ ေမးေစ့တစ္ဝိုက္ ျပန္ႏွံ႔နာက်င္ တတ္တယ္။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္းဟာ ႐ုတ္တရက္ ေျပးလႊားျခင္း၊ အားစိုက္အလုပ္ လုပ္ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတတ္ျပီး အမ်ားအားျဖင့္ စကၠန္႔ (၃ဝ) ကေန (၅)မိနစ္ထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။
• အသက္႐ွဴျမန္ျခင္း၊ အသက္႐ွဴၾကပ္သကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္း၊ မူးေဝလာျခင္း၊
• ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊
• အလြန္အမင္း ေခၽြးထြက္လာျခင္း၊
• ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း မသက္သာပါရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း (Heart Attack) ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါစမ္းသပ္စစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Exercise Electrocardiogram (ECG) ႐ိုက္ျခင္း၊
• Cardiac Catheterization ပိုက္အေသးစား တစ္မ်ဳိးအား ေျခေထာက္ (သို႔) လက္ေမာင္း ေသြးေၾကာမွတစ္ဆင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာသို႔ ေရာက္ေအာင္လုပ္ျပီး ဆိုးေဆးတစ္မ်ဳိး ထုတ္လႊတ္ျပီး ဓါတ္မွန္႐ိုက္ၾကည့္ျခင္း၊
• ရင္ဘတ္ဓါတ္မွန္ ႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ ႏွလံုးအေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္း၊
• ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာ စစ္ေဆးျခင္း၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ စစ္ေဆးျခင္း၊ တို႔ ျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။

လိုက္နာရမည့္အခ်က္မ်ား
• တိရိစာၦန္အဆီမ်ား၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊ ၾကက္ဥ၊ မလိုင္ပါ ႏြားႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား အစ႐ွိတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ႂကြယ္ဝေသာ အစားအစာမ်ားကို ေ႐ွာင္ပါ၊
• ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ အသီးအႏွံမ်ား၊ မလိုင္ထုတ္ထားေသာ ႏြားႏို႔၊ ငါး၊ ၾကက္ဘဲအသားမ်ား၊ ဂ်ဳံ ေျပာင္း လူး ဆပ္ ကဲ့သို႔အႏွံမ်ား စားသံုးပါ၊
• ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ၊
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေဆာင္ပါ၊
• ေသြးတိုးႏွင့္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ ေရာဂါရင္ စနစ္တက်ကုသေနပါ၊
• စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရန္။

ေဆးဝါမ်ားကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း လိုက္နာေသာက္သံုးရပါမယ္
• ေသြးခဲျခင္းကိုတားဆီးေပးေသာေဆးမ်ား Aspirin (Aspilet)
• Nitrates (Nitroglycerin), Betablockers (Propranolol, Metoprolol.), Calcium channel blockers (Amlodipine, diltiazem.) စသည့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္ေစရန္ႏွင့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း၊ေအာက္စီဂ်င္ လိုအပ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးေသာေဆးမ်ား
• ေသြးတြင္းကိုလက္စထေရာ မ်ားေနပါက က်ေစေသာေဆးမ်ား Statins (Atorvastatin, Simvastatin)
• ခြဲစိတ္ကုသမႈ-ႏွလံုးေသြးေၾကာလမ္းလႊဲတည္ေဆာက္ျခင္း (Coronary Bypass) ႏွလံုးေသြးေၾကာခ်ဲ႕ျခင္း (Angioplasty) စသည့္ ခြဲစိတ္နည္းမ်ား။
Dr. Tint Swe

အမို်းသမီးတို့၏ မို်းေအာင္နိုင္စြမ္းကို ထိခိုက္ေစသည့္ အံ့ဖြယ္အနၱရာယ္

ပလတ္စတစ္နဲ့ အလွကုန္ ပစၥည္းေတြထဲမွာ ေတြ့ရတတ္တဲ့ သားလိတ္ (phthalates) ဓာတ္နဲ့ ထိေတြ့မႈဟာ အမို်းသမီးေတြကို ကိုယ္၀န္ရရိွဖို့ ပိုမို ခက္ခဲေၾကာင္း ဟားဗတ္ေလ့လာမႈ အသစ္ တစ္ခု အရ သိရပါတယ္။ ေလ့လာသူေတြက ဖန္ျပြန္သေနၶသားနည္းနဲ့ ကေလးယူရတဲ့ အမို်းသမီး၂၃၁ ဦးရဲ့ ဆီးကို စစ္ေဆးခဲ့ျပီး သားလိတ္ထိေတြ့မႈ ပမာဏကို ေလ့လာခဲ့ရာ အင္ဒိုခရိုင္းစနစ္ကို ထိခိုက္ေစတဲ့ အဲဒီဓာတ္ေတြကို အဲဒီ အမို်းသမီး အားလံုးနီးပါးမွာ ေတြ့ရိွခဲ့ရေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။ အမို်းသမီးေတြ အသံုးမ်ားတဲ့ ဆပ္ျပာ၊ ရွမ္ပူ၊ ကိုယ္တိုက္ ဆပ္ျပာရည္နဲ့ တစ္ကိုယ္ေရသံုး သန့္ရွင္းေရး ပစၥည္းေတြမွာ သားလိတ္ အဆင့္ ပါ၀င္မႈ ျမင့္မားေၾကာင္း သိရျပီး ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အမို်းသမီးတစ္ဦးဟာ ေန့စဥ္ သူ့ခနၶာကိုယ္ေပၚမွာ ဓာတုပစၥည္း ၅၁၅ မို်းခန့္ တင္ေလ့ရိွေၾကာင္း လတ္တေလာ ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။
သားလိတ္ဓာတ္နွင့္ မို်းေအာင္နိုင္စြမ္း ထိခိုက္မႈ
* ဗီနိုင္း ပလတ္စတစ္ထဲမွာ ေတြ့ရတဲ့ သားလိတ္ဓာတ္နဲ့ ထိေတြ့မႈ အျမင့္မားဆံုးအမို်းသမီးေတြဟာ ထိေတြ့မႈ အနည္းဆံုးသူေတြနဲ့ ယွဥ္ရင္ သေနၶတည္နိုင္ေျခ နွစ္ဆ ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း သိရပါတယ္။
* အမို်းသမီးေတြရဲ့ သားလိတ္ ထိေတြ့မႈ ျမင့္မားေလေလ၊ သားဥအိမ္ရဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ထိခိုက္ေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အမို်းသားေတြကို အေစာပိုင္း ေလ့လာမႈအရ ေဟာ္မုန္း ထိခိုက္ေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြဟာ သုက္ေကာင္ အရည္အေသြးနဲ့ ပမာဏကို ေလ်ာ့က်ေစသလို အမို်းသမီးေတြရဲ့ မို်းဆက္ပြား က်န္းမာေရးကိုလည္း ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အီစထရိုဂ်င္ အတုကဲ့သို့ ျပုမူေသာ သားလိတ္ဓာတ္ ''ဒီဓာတုပစၥည္းေတြက အီစထရိုဂ်င္ လက္ခံရာ စင္တာေတြမွာ အင္ဒိုခရိုင္း အဟန့္အတား အျဖစ္ ျပုမူပါတယ္၊ အေျခခံအားျဖင့္ ေျပာရရင္ အီစထရိုဂ်င္ အတုလိုမို်း ျပုမူပါတယ္''လို့ ေဟာ္မုန္း ကုသမႈ ေဒါက္တာေဂါ့တ္ဖရိုက္ က ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သားလိတ္ဟာ အီစထရိုဂ်င္နဲ့ ပရိုဂ်က္စီရုန္း ေဟာ္မုန္း အၾကား ဟန္ခ်က္ညီမွ်မႈကို ဟန့္တားေပးတာေၾကာင့္ အမို်းသမီးေတြမွာ မို်းေအာင္နိုင္စြမ္းကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ အမို်းသမီးေတြကို အေစာပိုင္း ေလ့လာမႈအရ သားလိတ္ဓာတ္ဟာ မို်းေအာင္နိုင္စြမ္း ထိခိုက္မႈ၊ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာနဲ့ ဆက္စပ္မႈ ရိွတယ္လို့ သိရပါတယ္။ သားလိတ္ဓာတ္က အီစထရိုဂ်င္နဲ့ တည္ေဆာက္ပံု တူျပီး ခနၶာကိုယ္က အလြယ္တကူ စုပ္ယူနိုင္တာေၾကာင့္ မို်းေအာင္နိုင္စြမ္း က်ဆင္းတတ္ပါတယ္။ သားလိတ္ဓာတ္ကို ေရွာင္ရွားနိုင္ရန္ ပလတ္စတစ္ ခြက္ေယာက္၊ ကေလးကစားစရာ ထည့္တဲ့ ပလတ္စတစ္ခြက္၊ တခို့် ျပုျပင္ထားတဲ့ အစာနဲ့ အေမႊးရနံ့ပါတဲ့ တခို့် အသံုးအေဆာင္ေတြ..စတဲ့ ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းအမ်ားစုမွာ သားလိတ္ဓာတ္ ပါ၀င္ေနတတ္ပါတယ္။ သားလိတ္ဓာတ္နဲ့ ထိေတြ့မႈကို ေရွာင္ရွားနိုင္ဖို့ ေအာက္ပါ နည္းလမ္းေတြကို လိုက္နာသင့္ပါတယ္။
* ပလတ္စတစ္ပစၥည္းေတြရဲ့ ျပန္လည္အသံုးျပုနိုင္စြမ္း(Recycling Codes) ကိုၾကည့္ျပီး ျပန္လည္ အသံုးျပုနိုင္စြမ္း ရိွတဲ့အမို်းအစားကို သံုးပါ။
* ပလတ္စတစ္ဘူးေတြ၊ ခြက္ေတြထဲမွာ ပူတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မထည့္ပါနဲ့။ အစားအေသာက္ေတြကို ပလတ္စတစ္ခြက္ထဲ ထည့္မယ့္ အစား ဖန္၊ ေၾကြ၊ သတၱု အမို်းအစားကို သံုးပါ။
* ပါ၀င္ပစၥည္းထဲမွာ အေမႊးရနံ့ ပါတဲ့ အမို်းအစားကို ေရွာင္ပါ။ ေလထု သန့္စင္ေစတဲ့ ဖ်န္းေဆးေတြကို ေရွာင္ျပီး သဘာ၀ ေလေကာင္းေလသန့္ကိုပဲ ရယူပါ။
* ျဖစ္နိုင္ရင္ ၾသဂဲနစ္ အစားအေသာက္ေတြကိုပဲ ၀ယ္ယူပါ။ တခို့် ပိုးသတ္ေဆးေတြမွာ သားလိတ္ဓာတ္ ေတြ့ရတတ္တာေၾကာင့္ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းမထားတဲ့ ၾသဂဲနစ္ အစားအေသာက္ေတြကို ၀ယ္ယူ စားသံုးသင့္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Swesone